Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Prof. Dr. Bilal Çoban “2023 Türkiye, 2034 Elazığ” sloganıyla 10 sektörde hazırladıkları projeleri kapsamında bu hafta Sanayi Ticaret ve Üretim Şehri Elazığ başlıklı Proje dosyasını paylaştı. HAZARSAM olarak hazırladıkları proje dosyalarından her hafta bir sektör veya ilçe ile ilgili çalışmalarını ilgili ve yetkililerin dikkatine sunan HAZARSAM Başkanı Prof.Dr. Bilal Çoban bu hafta da şehrin sanayi – ticaret ve üretimi ile ilgili çalışmalarını paylaştıklarını ifade ederek şehrin bir zamanlar sanayide ve ticarette rol model olabilecek bir potansiyele sahip olduğunu hatırlatarak eski misyonunu kazanacağına olan inancını yineledi. Şehir ile alakalı 2034 yılına yürürken HAZARSAM olarak ciddi bir çalışma içerisinde olduklarını belirten Başkan Çoban bütün çabamız Elazığ için diyerek şunları kaydetti;
ÇOBAN: ELAZIĞ SANAYİDE ÖNEMLİ BİR KONUMA GELEBİLİR
Bir çok konu ve sektörde olduğu gibi Elazığ bir zamanlar sanayi veticaret şehri denecek kadar büyük bir potansiyele sahipti. Geçmiş yıllara baktığımızda bu şehirde kamu, özel ve kamu-özel ortaklıklarıyla kurulan 50’ye yakın fabrikalarda insanlar istihdam edilmişti. Bu fabrikaların neredeyse tümü kapandı veya bir şekilde şehir değiştirdi. Gelişen teknoloji ve bulunduğu konum itibariyle bu şehir üretimde atılımlar yaparak yeniden ticaret ve sanayide önemli bir konuma gelebilir. Yaptıkları çalışmada 70’li yıllarda KOÇ gibi devasa bir firmanın buraya fabrika kurmasına karşı çıkılmasının şehrin göç vermesine bile neden olduğunu hatırlatan Başkan Çoban yine o yıllarda giden göçlerin ve nüfus kaybının devam eden yıllarda şehire yapılan sanayi yatırımlarından dolayı telafi edildiğine vurgu yaparak şunları söyledi: Bu çalışmamızda şehrin ticaret – sanayi ve üretimde sahip olduğu potansiyellerle birlikte fırsatlarını ve risklerini de ele alarak hangi sektörlerde ne gibi başlangıçlar yapılıp ne tür yatırımlara öncelik verilebilirin de fizibilitelerine yer verdik. Ticaret-sanayi ve üretim üçlüsü bu şehrin 2034’e giderken 2023 Türkiye’sine de büyük kazanımlar sağlayacaktır.
SANAYİ TİCARET VE ÜRETİM ŞEHRİ ELAZIĞ
I. Ekonomik Altyapı Hakkında Genel Değerlendirme
Sanayi bir toplumun ekonomik anlamda gelişmesi ve güçlenmesinde önemli bir
faktördür.
1892-1893 salnamesine göre Harput şehir merkezinde bir iplik fabrikası, bir
dabağhane, 850 dükkân, yirmi han, 12 bezirhane, bir ipek fabrikası, pek çok halı tezgâhları
bulunmaktadır.
Cumhuriyet sonrasında Avukat Dursun Çolakoğlu Elâzığ gazetesinde “Elâzığ Nasıl
Kalkınır” isimli bir köşe yazısı kaleme almış 1940 yılında 30 bin olan nüfusun Adana ve
İzmir’e göçlerle 1945 yılında 23 bine nasıl indiğini sanayi ve ilin ekonomik durumuna bağlı
olarak nedenleriyle izah etmiştir.
II. Dünya Savaşı sonrası 20 yıl içinde bölgesel kamu kuruluşlarının birçoğunun
Elâzığ’da toplanması, kara ve demiryolu şebekelerinin Elâzığ’ı çevreye bağlaması; çimento,
şeker, iplik fabrikaları gibi sanayi tesisleri ile istihdam hacminin artması, ticari hayatında yeni
gelişmeler meydana getirmiş ve buna paralel olarak da şehir nüfusunda süratli bir artış
görülmüştür. Politikadaki değişimler ve devletin tekrar Elazığ’ı bir cazibe merkezi haline
getirmesi kararıyla 23 bine inen şehir nüfusu 1950 de 29 bine, 1955 de 41 bine, 1960 da 60
bine ulaşmıştır.
1967 yıllarında kurulan “Elâzığ ve Civarında Endüstriyel 'Tesislerin Kurulmasını
Takip ve Teşvik Derneği" kısaca “Sanayi Derneği" adıyla anılan bir kuruluş, Keban barajı
dolayısıyla ödenecek istimlak bedellerinin bir kısmını sanayi sahasına aktarmak, diğer halk
tasarruflarının da buna katılmasını sağlamak amacıyla hareket etmiş, Ekim 1968 yılında bir
sermaye şirketi ve halk iştiraklerine açık bir teşekkül olan Keban Holding A.Ş.ni fiilen
kurmuşlardır.
TEMPO raporu DPT’na yapılan çalışma ile Elâzığ ve civarında yaklaşık 440 milyon
'TL.lik bir yatırım öngörülmüştü. Dericilik ve plastik boru sanayi tesisleri Keban holding
tarafından, Ferrokrom tesisleri Etibank A.Ş. tarafından, tuğla tesislerinin de özel şahıslarca
yapımı gerçekleştirilmiştir. Özel sektör ortaklıkları bir süre sonra yönetim zaafiyeti göstermiş,
bir kısmı kapanmıştır. Kamunun imalat sektörü yatırımları ise bir müddet sonra iktidara gelen
siyasi partilerin arka bahçesi olmuş aşırı istihdam her yıl kamuya önemli yükler getirmiştir.
Şarap Fabrikası, Simli Kurşun İşletmeleri, Şark Kromları, Şeker Fabrikası, Çimento
Fabrikası, Azot Sanayi, Ferro Krom İşletmeleri, Yem Sanayii, Süt Fabrikaları gibi yatırımların
gerçekleşmesiyle Elâzığ devletin sanayi yatırımlarından çok büyük oranda pay alan bir
olmuştur. Buda ilin refah seviyesini artırmış, ile kültürel zenginlik kazandırmış ve istihdam
sorununu bir dönem için asgariye indirmiştir.
Tesislerden 7 tanesi kamu, bir tanesi kamu-özel sektör ortaklığı ve yedi tanesi de özel
sektöre aittir. Dikkat edilirse kamu ve özel sektör arasında eşit ağırlıklı bir yatırım dağılımı
görülmektedir. Günümüzde de ülkemizin önemli üretim tesisleri arasında gösterilen tesislerin
temeli bu dönemde atılmıştır.
Bu dönemde öne çıkan sektörler aşağıdadır:
1. Kumaş İmalatı (Özel Sektör): Şahıs işletmesi olan ŞAYAK KUMAŞ
İMALATHANESİ
2. İpek ve İplik İmalatı (Kamu+Özel Sektör): Kamu ve özel teşebbüs birlikte ELAZİZ
İPEK VE İPLİK T.A.Ş. fabrikasını kurmak suretiyle ilk başarısını göstermiştir.
3. İplik ve Dokuma İmalatı (Özel Sektör): 01.01.1942 yılında 21 kurucu ortak ile
Elazığ’ın kooperatif şirketi olan ELAZİZ İPLİK VE DOKUMA KÜÇÜK SAN’AT
KOOPERATİFİ oluşturmuştur.
4. Gümüş İşletmesi (Kamu): Diğer taraftan Elazığ’ın yer altı servetlerinden gümüş
madeni KEBAN ilçesinde kamu tarafından 1927 yılına kadar işletilmiş, bu tarihte
ara verilen faaliyetlere sonradan 1935 yılında çalışmalarını kurulan ETİBANK
KEBAN SİMLİ KURŞUN İŞLETMESİ olarak madencilik alanında sürdürmüştür.
Kapasite 28000 ton/yıl, istihdam 90 işçi.
5. Krom İşletmesi (Kamu): Yine 1936 yılında MADEN İLÇESİNE bağlı GULEMAN
köyü civarında bulunan krom cevherlerinin işletilmesi ve krom cevheri olarak yurt
dışına satılması amacıyla ŞARKKROMLARI T.A.Ş. kurularak faaliyetlerine
başlamıştır. 1939 yılında ise MAHDUT MESULİYETLİ ŞARKKROMLARI –
FERRO KROM işletmesi müessesi adı altında faaliyetini halen sürdürmektedir.
Kuruluş 1998 yılında ETİKROM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ olarak isim
değiştirmiştir. 170000 ton/yıl krom cevheri, 1178 istihdam.
6. Şarap Üretimi (Kamu): Elazığ’da bağcılığın yaygın olması ve kaliteli şarap imaline
elverişli üzüm üretiminin yapılması nedeniyle Tekel İdaresi tarafından içki sanayini
şarapçılık kesiminde faliyette bulunmak üzere 1942 yılında imalathane 1944 yılında
da 50,000 lt /yıl kapasiteli Elâzığ şarap fabrikasının kurulmuş olduğu görülmektedir.
Ayrıca, ham madde olarak tarıma dayalı tesis olması itibariyle de Elâzığ
ekonomisine hem tarım hem de sanayi sektörü açısından önemli katkısı
bulunmaktadır. 30 istihdam.
7. İplik ve Dokuma (Özel Sektör): Elazığ’da sanayi faaliyetleri kapsamında 1952
yılında ÖZEL SERMAYE ile iplik ve dokuma fabrikasının inşaatına başlanmıştır. 1
milyon sermayeli bu fabrika 1954 yılı sonunda bitirilmiştir. Elâzığ İplik ve
dokumacılık TAŞ. 5 ton/gün pamuk ipliği, 300 istihdam
8. Un Fabrikası (Özel Sektör): Uluova un ve tahin fabrikası. 15.000 ton/yıl ve 17
istihdam. Şubat 1954 tarihinde ÖZEL SERMAYE ile un fabrikasının kurulum
çalışmaları başlatılmıştır.
9. Un Fabrikası (Özel Sektör): Arpacı un fabrikası 15.000 ton/yıl ve 15 istihdam.
10. Makarna Fabrikası (Özel Sektör): 17 Haziran 1954 tarihinde atılmıştır.
11. Oksijen Fabrikası (Özel Sektör): Şark Değirmencilik un ve oksijen fabrikası.
12. Bitkisel yağ Fabrikası (Özel Sektör):
13. ELAZIĞ ŞEKER FABRİKASI (Kamu): 1800 ton/gün kapasite, 600 istihdam.
14. ELAZIĞ ALTINOVA ÇİMENTO SANAYİİ T.A.Ş (KAMU): Elazığ ve çevresinin
kalkınmasında önemi olan bu fabrika, 1959 yılında işletmeye açılmıştır. 355.000
ton/yıl. 423 istihdam.
15. ET KOMBİNASI (KAMU): 1968 yılında mezbahalarda üretilen etin yan ürünleri de
değerlendirilmek suretiyle kombine üretimi ile ekonomiye katkısı arttırılmış ve
Elazığ’daki hayvancılığın gelişmesinde olumlu etkisi yanında iç ve dış Pazar et
taleplerinin karşılanması düzeyine gelinmiştir. 45 ton sığır 30 ton koyun eti. 334
istihdam.
16. AZOT SANAYİ (KAMU): Tarım için gerekli kimyevi gübreyi üretmek üzere
ELAZIĞ (SİVRİCE) SÜPER FOSFAT FABRİKASI ‘nın temeli 1967 yılında
atılmış ve 1970 yılında işletmeye açılmıştır. 220.000 ton/yıl ve 554 istihdam.
17. Ergani Bakır İşletmesi (Kamu): 16000 ton/yıl bilster Bakır, 65000 ton/yıl Sülfririk
asit, 1300 istihdam.
18. Doğu Çelik Sanayi A.Ş (Özel Sektör): 4800 ton çelik/yıl 2040 ton pik/yıl döküm,
istihdam 110
19. Köksal Kiremit ve Tuğla Fabrikası (Özel Sektör): 200.000 adet kiremit/yıl, 50.000
adet/yıl mahya, 200.000 adet/yıl tuğla, istihdam 111
20. Hazar Kiremit Fabrikası (Özel Sektör): 200.000 adet kiremit/yıl, 200.000 adet/yıl
tuğla, istihdam 70
21. Feti Sağay Sabun Sanayi (Özel Sektör): 100 ton/yıl sabun çamaşır sodası üretimi.
22. Etibank Ferrokrom Fabrikası (Kamu): Dünyanın sayılı krom yataklarından birinin
Elazığ sınırları içerisinde bulunması ve buradan çıkarılan krom cevherlerinin
işlenmeden ihracı hem ülke ekonomisi, hemde bölge ve Elazığ için büyük ekonomik
kayıptı. Bu kaybı gidermek üzere 1977 yılında inşaa edilen ` Etibank Ferrokrom
Fabrikası işletmeye açılarak yüksek karbonlu ferrokrom üretimine başlanmıştır.
50.000 ton/yıl ve 1649 istihdam
23. YEM FABRİKASI (Kamu): Bölgenin hayvancılık potansiyelinden hareketle ve
kalkınma planlarının hedeflere varılması amacına yönelik olarak 1977 yılında
Elazığ’da YEM FABRİKASI kurulmuştur. 64 ton/gün 67 istihdam.
24. Peynir ve Tereyağı fabrikası: 7,5 ton/yıl kapasite ve 50 istihdam
25. Kekliktepe un fabrikası (Özel Sektör): 30.000 ton/yıl un, 6000 ton/yıl kepek.
İstihdam 43 kişi.
26. Enginler un fabrikası (Özel Sektör): 25.000 ton/yıl un, 4.000 ton/yıl kepek. İstihdam
35 kişi.
27. Eltaş Kağıt torba San. A.Ş (Özel Sektör): 120 milyon adet/yıl çimento torbası.
İstihdam 220 adet.
28. Çenesizler ve İyidemirler Tuğla Fabrikası (Özel Sektör): 18 milyon adet/yıl tuğla,
2,5 milyon adet/yıl kiremit
29. Asilgaz Tıbbi ve Sınai Gazlar Ltd. Şti. (Özel Sektör): 600 bin metre küp/yıl oksijen,
360 ton/yıl asetilen, 26 istihdam.
30. Sunova yağ fabrikası (Karadeniz birlik) (Özel Sektör): 13 bin ton/yıl rafine Ayçiçek
yağı. İstihdam 79
31. KEBAN HOLDING ve ORTAKLARI PLASTIK SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ "
32. KEBAN HOLDİNG VE OR'I`AKLARI BETON SANAYİ ANONİM ŞİRKET
33. ELAZIĞ BAKIRLARI LİMİTED ŞİRKETİ’ DİR
34. "KEBAN HOLDİNG VE ORTAKLARI AĞIN DERİCİLİK SANAYI ANONİM
ŞİRKETİ".
35. KEBAN HOLDİNG VE ORTAKLARI DEMİR ÇELIİK SANAYİ ANONİM
ŞİRKETLERİ". Keban Holdinge bağlı Demir Çelik, kağıt üzerinde kalıp
gerçekleşemeyen ve daha sonra Sodyum Bikromat yatırımlarına dönüşen bir
teşebbüstür.
36. KEBAN HOLDİNG VE ORTAKLARI KÖMÜR SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ
37. KEBAN HOLDİNG VE ORTAKLARI EROK KİMYA SANAYİ ANONİM
ŞİRKETLERİ
İŞGEM (İş Geliştirme Merkezi); bünyesinde barındırdığı işletmelere, işletme geliştirme
koçluğu, destek ağlarına ulaşım, finans kaynaklarına erişim, uygun koşullarda iş yeri mekânı,
ortak ofis ekipmanı, ofis hizmetleri gibi hizmetler sunarak işletmelerin en kırılgan oldukları
ilk yıllarını sağlıklı bir şekilde aşmalarını ve büyümelerini sağlamak amacıyla kurulan ve
işletilen merkezlerdir. İŞGEM yeni girişimcilerin iş kurmalarını destekleyen, kolaylaştıran,
işletmelerin başlangıç aşamalarında karşılaşacakları riskleri en aza indirmeyi hedefleyen bir iş
kurma modelidir. İŞGEM aracılığıyla girişimciler yatırım yaptıkları işteki ilk 1-2 yıl için
profesyonel destek alabilmektedir. İŞGEM’in amacı; yeni girişimcileri, en zayıf durumda
oldukları iş kurma aşamasında destekleyerek, bu zor aşamayı sağlıklı bir şekilde aşmalarını ve
ayakta kalmalarını sağlamak ve girişimcilik ortamının geliştirilmesidir.
Türkiye’de iş kuluçkaları olarak bilinen iş geliştirme merkezleri (İŞGEM) kuruluş
amacı itibariyle dünyadakilerle aynı özelliği taşımaktadır. Ancak kuruluş ve işleyiş tarzı
bakımından gelişmiş ülkelerdeki gibi kar amacı güden kuruluşlardan farklıdırlar. Türkiye için
yeni bir olgu sayılabilecek olan iş kuluçkaları dünyadaki uygulamalarının başarılı sonuçlar
vermesi üzerine son 10 yıllık dönemde kurulmuşlardır ve bugün sayıları Türkiye genelinde
20’yi aşmıştır. Kuruluşları bakımından daha çok sosyal nitelikli kuruluşlar olarak kar amacı
gütmeden, iş fikri olan ancak sermaye kısıtı yaşayan girişimcilere küçük işletmelerde üretim
yapma imkânı sağlayan İŞGEM’ler IX. Kalkınma Planı hazırlık çalışmalarında Bölgesel
Gelişmede Temel Araçlar ve Koordinasyon Özel İhtisas Komisyonu Raporu’nda sosyal
nitelikli bölgesel gelişme araçlarından girişimcilik temelliler arasında gösterilmiştir. Rapora
göre bölgesel üretimin ve ihracatın artırılması ve çeşitlendirilmesi, deneyimsiz firmaların
hayatta kalış sürelerinin artırılması ve böylece iş ve istihdam yaratılması adına firmalara
esnek şartlarda fiziki mekân hizmeti sunan bu yapıların en önemli bölgesel teşvik
mekanizmalarından biri olduğu belirtilmektedir.
Elazığ’ın üretim ekonomisini sahip olduğu zengin maden varlıkları, su kaynakları, arazi
varlığı ve son yıllarda gittikçe ılımanlaşan iklim değişikliği oluşturmaktadır. Doğa, emek
(işgücü), sermaye ve girişimcilik şeklindeki üretim faktörleri dikkate alındığında yeraltı ve
yerüstü arazi varlığı, genç işgücü varlığı, alet-ekipman ve malzeme mühimmat varlığı, iklim
ve zengin genetik kaynakları üretim için büyük bir potansiyel oluşturmaktadır. İl
ekonomisinde en büyük kısıtlayıcı faktör Girişimcilik ruhu eksikliğidir. Genellikle kamuda
istihdam tercih edilmekte kendi işini kurmak isteyen gençler %3’ü geçmemektedir.
İlde üretilen önemli ürünleri; yenilenebilir enerji, madenler, su ürünleri, tarım ve
hayvancılık ürünleri oluşturmaktadır.
Madenlerin yörede işlemesi yerine işlenmeden ihracatı, su ürünleri üretim
potansiyelinden %30’un altında yararlanılması, tarımsal sulama yetersizliği ve geniş orman
arazilerinin verimli kullanılmaması dikkat çeken önemli sorunlardır. Sanayi de ise katma
değeri yüksek teknolojik ürünler üretilmemektedir.
Ulaşım başlığında yer verilen hususlar ilimiz sanayisi, mal ve hizmet üretimi için son
derece önemlidir. Zira hali hazırda Elazığ’ın Çukurova, Güneydoğu ve Doğu güzergahları ile
karayolu ulaşımı sorunsuz olmasına rağmen Kuzeybatı, Kuzey ve Güney (GAP) bölgesi
ulaşımı dolaylı yollardan sağlanmakta, bu durum nakliye maliyetlerinin artmasına mesafelerin
uzaması nedeniyle buraya yönelik pazar oluşturulamamasına neden olmaktadır. Aynı şekilde
Elazığ Çukurova bölgesinde bulunan İskenderun ve Mersin limanlarını ihracat kapısı olarak
kullanmakta iken Elazığ’a Mersin Limanından çok daha yakın olan Trabzon başta olmak
üzere Doğu Karadeniz limanlarını ulaşım sorunu nedeniyle kullanamamaktadır. Aynı şekilde
bu durum lojistik merkez olmamızın ve yatırım üssü haline gelmemizin en önemli
engellerinden birisidir.
İl içi Ticaretin ilin ekonomisine katkısı ilimizde bıraktığı kar payı ile sınırlıdır. Malın
alış bedeli satın aldığı yere aktarılmaktadır. Oysa Mal ve Hizmet üretiminde kar payının yanı
sıra oluşan katma değer de ilimiz ekonomisi içerisinde kalmaktadır. Başka bir ifade ile
Elazığ’da üretilen bir ürünün mal ve hizmet satış bedeli ticarete göre çok daha yüksek oranda
ilimizde kalmakta, ekonomik yönden tasarruf edilmekte ve parasal dolaşıma sokulmaktadır.
Hammadde ve üretim girdilerinin ilimizden karşılanması durumunda ilimiz ekonomisine
katkısı çok daha artmaktadır. İstihdama katkısı ise çok yüksek boyuttadır. Bu nedenle
Elazığ’da mal ve hizmet üretimi teşvik edilmeli, sanayicilerin görüşleri değerlendirilmeli,
sorunları çözüme kavuşturulmalı ya da çözüm için çözüm makamlarına aktarılmalıdır.
Bununla bağlantılı olarak ilimiz Tüketicileri ve Esnafı Elazığ’da üretileni satmaya ve
tüketmeye teşvik edilmeli, yayın vasıtaları ve kamu spotları ile bu bilinç yerleştirilmelidir.
Bu dönemde Koç Grubunun Elâzığ’da yatırım yapmak amacıyla başlattığı girişime hayır
cevabı verilerek tarihi bir hata yapıldığı ancak yıllar sonra anlaşılmıştır. Koç gurubu Elazığ’da
kurulu bir dönem fabrikasına ortak olarak radyatör üretimi yapmayı, İç Anadolu ve doğu
Anadolu’ya buradan pazarlamayı teklif etmiştir. Ön görüşmeler yapılmış fakat Elazığlı
ortakların bir kısmının şahsi ihtirasları ya da fabrika elimizden alınacak gibi asılsız
endişelerinden dolayı birleşme gerçekleştirilememiştir. Bunun sonucunda Koç grubu aynı
yatırımı başka bir ilde yapmıştır ve Elazığ Sanayii Koç grubunu reddetmekle birkaç tesisin
daha Elâzığ’a gelmesini engellemiştir. Bu şekilde belki de ilimizde yatırım yapmak isteyecek
başka büyük yatırımcılara kapsını baştan kapatmıştır.
Küreselleşen ekonomide, giderek daha da şiddetlenen rekabet ortamında geriye düşmemek, öne
geçebilmek için rekabet gücünün önemliliğinin farkında olmak ve bunun şartlarını yerine
getirmek gerekmektedir.
Teknolojideki hızlı gelişmenin de etkisiyle küreselleşen dünya düzeninde işletmelerin,
bütününü oluşturan makro sistemlerle etkileşim halinde olan birer mikro sistem olduğu
düşünülebilir. Bu düşüncüden yola çıkıldığında, işletmeler için pazarda paylaşılmayı
bekleyen büyük bir pastanın olduğu, işletmelerin kendilerine düşen payı alarak varlıklarını
sürdürebilmek için, bu yeni dünya düzenine ayak uydurmak zorunda oldukları söylenebilir.
Taş ve toprağa dayalı kaynakları hammadde olarak değil de, mamul halinde (hediyelik ve süs
eşya) işleyip pazarlama, zenginleştirme, flatasyon ve izabe olanaklarının araştırılması
yapılmalı ve tesis yatırımlar sağlanmalıdır.
“Yeni Teşvik Yasası” çerçevesinde 4. bölgede yer alan Elazığ; Sektör kısıtı, Destekleme
süresi, SGK işveren payı, Yatırıma katkı oranı, Vergi indirim oranı, Faiz destek oranı, Asgari
yatırım tutarı üst sınır şartı gibi maddelerden olumsuz etkilenmektedir.
Tüm bunlarla birlikte 4. Bölgede yer alan Elazığ; Afyonkarahisar, Düzce, Kütahya, Rize ve
Hatay ile yarışmaktadır. Yine 5. Bölgede yer alan iller arasında bulunan; Kahramanmaraş,
Kilis, Ordu ve Osmaniye gibi iller ise Elazığ’dan çok daha önemli avantajlara sahip olup,
yatırımcılar doğal olarak bu illeri tercih etmektedirler.
Elazığ’ın 2010-2011 döneminde bugünkü 6. Bölge statüsünde olduğu döneme bakıldığında,
yatırımların zirve yaptığı görülmektedir. Bu dönemde uygun altyapı ile Elazığ kısa bir zaman
diliminde, 122 yeni önemli yatırım kazanmıştır.
Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğü Raporunda belge sayısı, yatırım
tutarı ve istihdam oranlarına bakıldığında, 2012 yılında yayınlanan ve Elazığ’ın 6. Bölgede
olması gerekirken, 4. Bölgede yer aldığı yeni uygulamanın ilimiz ekonomi ve sanayisini
geriye götürdüğü açıkça görülmektedir.
Dolayısı ile Teşvik Yasası’nın yeniden düzenlenmesi ilin sanayileşmesi açısından olmazsa
olmazıdır.
Tekstil ve konfeksiyon ticaretinde firmalarımız artan rekabet şartlarını dikkate alarak, sahip
oldukları pazar paylarını korumak/artırmak adına hem yeni kapasite artışı üretim
verimliliğinde artış hem de üretim süreçlerini modernizasyonuna yönelik ARGE başta olmak
üzere, tüm teknolojik yatırımlarını mutlaka gerçekleştirmelidir.
Firmalarımız özellikle Ar-Ge faaliyetleri sonucu tekstil ürünlerinin esneklik, yanmazlık, kolay
ütülenebilir gibi özelliklerini geliştirerek katma değeri yüksek olan ürünlerin üretimine
yönelmelidir.
Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi
Özellikle hazır giyim sektörünün yoğun işgücüne ihtiyaç duyması ve ülkeden ülkeye değişen
isçi ücretlerinin seviyesi bu alandaki rekabetin yönünü belirlemektedir.
Üretim maliyetini etkileyen diğer temel faktörlerden biri de enerji tüketimidir. Tekstil ürünleri
üretiminde bol miktarda su tüketildiğinden ülkeden ülkeye değişen su tüketim fiyatı da tekstil
üretim maliyetini etkilemektedir.
II. Ekonomik Değer Yaratma Bakımından Elazığ’ın Güçlü Yönleri
1. İŞGEM’in kamu kurum ve kuruluşlarıyla ortak iş birliği yapması, kamu ve sivil
toplum otoritelerince desteklenmesi ve de girişimcilerin kendi aralarında güç birliği
oluşturması,
2. Alt yapısı tamamlanmış organize sanayi bölgesine sahip olunması,
3. Özellikle teknik dallarda dünya sıralamasın ilk 500 ‘e girebilen üniversitemizin varlığı
4. Limanlara ulaşımda en büyük dezavantaj olan navlun giderlerinin karayolu
taşımacılığına göre %45 oranında düşürülebilmesi (Demiryolu lojistik merkezi).
5. O.S.B içerisinde bulunan meslek yüksek okuluyla firmaların gereksinimi olan
sektörlerde eleman yetiştirilebilmesi.
6. O.S.B enerji kalitesi (dalgalanmasız bir elektrik enerjisi)
7. Maden, mermer, hammadde kaynaklarının bölgede bulunması
8. Kanatlı sektöründe güçlü firmalarımızın varlığı
9. Genç bir nüfusa sahip olunması,
10. Önemli oranda tarım ve hayvancılık potansiyeline sahip olunması,
11. Gizli kalmış lider sektörlerin varlığı (mobilya ve plastik)
12. Ankara’dan sonra döküm sektöründe lider şehir olunması,
13. Bölgemizde tekstil ve hazır giyim sanayi son 5 yılda diğer imalat sanayi içinde
öncü/lokomotif sektör konumuna ulaşması, üretim, ihracat ve istihdam açısından ilk
sırada yer alması,
14. Tekstil ve hazır giyimin tüm ülkelerde tüketimin temel ürününü oluşturması, yeni
girişimcilerin küçük sermayeler ile bu piyasaya girişlerinin kolay oluşu; tekstil ve
hazır giyim sektörlerinin sanayileşme sürecinin her döneminde dünya ticareti
içerisinde önemli bir yere sahip olması,
15. Tekstil ve konfeksiyon sektörünün; esneklik, marka bilinci, doğal kaynaklar, tecrübe,
hız, know-how özelliklerine sahip olması.
III. Ekonomik Kalkınma Noktasında Dikkat Çeken Zayıflıklar
1. Organize sanayi bölgesi dışında kalan alanların, sağlanan bölge teşviklerinin dışında
kalması,
2. Liman ve pazara uzak bir il olması,
3. Teknik eleman yetersizliği
4. Üniversite-sanayi iş birliğinin zayıf olması
5. Moral ve motivasyon zayıflığı ve umutsuzluk
6. Ham madde ve pazara olan uzaklıklar (bazı sektörlerde)
7. Yöre gençlerinin ataleti ve tembelliği
8. Ortaklık kültürünün yaygınlaşmamış olması
9. Sektörlerde kümelenme çalışmalarının yetersizliği
10. Arge ve inovasyon kültürünün olmaması
11. Kurumsal yapıya sahip işletmelerin azlığı
12. Girişimcilik kültürünün oluşmamış olması
13. Tanıtım eksikliği
14. İhracat konusunda kalifiye eleman eksikliği
15. Lojistik sektörünün gelişmemiş olması
16. Endüstri mühendisliği bölümünün öğretime başlamamış olması
17. Üniversitenin piyasa gereksinimleri dikkate alarak öğrenci yetiştirmemesi
18. Firmaların finans problemleri
19. Kurumsallaşmamış aile şirketleri
20. Sadece iç pazara çalışan firmaların büyüme kapasitesinin sınırlı kalması
21. Devlet desteklerinden ( fuar, tanıtım) yeterince yararlanamaması,
22. İş gücü maliyetlerinin yüksek olması,
23. Hammadde maliyetlerinin yüksek olması,
24. Enerji maliyetleri ve dalgalanmaları,
25. Pazarlama ve dağıtım kanalı problemleri
26. Kamu ve özel sektör kaynak yetersizliği
27. Kayıt dışılığın yaygınlığı.
IV. Sanayi-Ticaret-Üretim Ekseninde Bir Fırsat Merkezi Olarak Elâzığ
1. Küçük girişimciler tarafından artan taleplerin yoğunluğu,
2. Demir yolu imkânı özellikle organize sanayi bölgesi yükleme-boşaltma istasyonunun
olması,
3. Antrepo imkânı,
4. Organize Sanayi Bölgesindeki gümrük müdürlüğünün olması,
5. Organize Sanayi Bölgesinde üniversite-sanayi iş birliğinin olması,
6. Elazığ’dan marka çıkarma noktasında organize olan bir organize sanayi bölgesinin
varlığı
7. Jeopolitik konum
8. Yakın bir gelecekte sulanabilir tarım arazilerinin sulanmaya başlayacak olması
9. Su ürünleri sektöründeki yüksek potansiyel
10. İhracat yapma yeteneği olan firmaların bulunması,
11. Yerel ürünlerin organik ürün sektörüyle entegre edilebilme imkânı
12. Katma değerli ürünlerin üretimine yönelik alt yapının bulunması,
13. Daha düşük maliyetle iş gücüne sahip olunması,
14. 250 km’lik bir çap dikkate alındığında mükemmel lojistik imkanının bulunması,
15. Üzüm ve türevleri, elma ve türevleri, meyvecilik ve bunların işlenme potyansiyelinin
bulunması,
16. Bölgedeki firmaların; ürün, marka ve kalitenin artırılması adına daha fazla nitelikli
işgücü, makine ve üretim proses düzeyinde üstün organizasyonlar oluşturabilmesi,
17. Başta komşu ülkeler olmak üzere, firmalarıın kendi markaları ile ürünlerini ihraç
edebilecekleri potansiyele sahip olmaları.
V. Sanayi-Ticaret-Üretim Ekseninde Ekonomik Kalkınmayı Tehdit Eden
Hususlar
1. Yatırımların devlet destekli olduğu düşünüldüğünde; teşvik paketinde 4. Bölgede
olması komşu illerin 6. Bölgede yer alıyor olması, Elazığ’ı Cazip olma noktasında
geri bırakılması,
2. Eyüp Bağları Sulama Birliğinin 17.02.2010 tarihinde Elazığ Valiliği nezdinde
gerçekleştirilen bir toplantı sonucunda feshedilerek tüzel kişiliği hukuki olarak
sonlandırılmış olması. Bu durum sonucunda 37 Köy susuz kalmış, tarım yapılamaz
olmuş, mevcut bağ, bahçeler kurumuş ve 27 personel de ayrıca belirsizliğe itilmiştir.
Bu durumda olan Erzincan, Urfa, Diyarbakır, Malatya’daki sulama birlikleri Elektrik
borçlarına rağmen, bu illerdeki birlikler faaliyetlerine devam etmektedirler.
3. Yatırım alamamaktan, mevcut yatırımların civar illere kaydırılmasından ve özel
sektörün yeterince güçlü olmamasından kaynaklanan işsizliğin yüksek boyutlarda
olması,
4. Pertek Köprüsü (KARADENİZ BAĞLANTI KÖPRÜSÜ): Karadeniz Bölgesini –
GAP Bölgesine bağlayacak olan PERTEK KÖPRÜSÜ, Sayın Cumhurbaşkanımızın da
söz vermesine rağmen yapılmamış, ülkemiz için önemli can damarı olacak bu ANA
ARTERİN yapılmasının halen sürüncemede olması,
5. Elâzığ DDY’nin şehrin içinde kalarak şehri ikiye bölmesi, şehrin gelişmesini
engelleyen bir konuma gelmesi,
6. Şehrin ortasında kalan Çimento Fabrikasının şehrin dışına çıkartılması için yapılan
çalışmaların yok sayılması, halen Elazığ’ın sağlığı ile oynanmaya devam edilmesi,
7. Kalifiye iş gücü eksikliğinin olması,
8. İhracat için profesyonel ekiplerin olmaması,
9. Sermayeye sahip olan kişilerin, üretim yerine özellikle rant ve inşaat alanlarına
yönelmesi,
10. Mevcut teşvik yasasının şehri bütün olarak kapsamaması,
11. Arge ve yenilikçilik kültürünün olmaması,
12. Yöre kültüründe devletten beklentilerin yüksek olması,
13. Piyasa durgunluğunun psikolojik etkilerinin yansıması,
14. Teşvikte altıncı bölge illerini tercih eden yatırımcı sayısının yüksek olması,
15. Girişimcilerin zarar etme ve batma korkusu,
16. Bazı sektörlerde altıncı bölgede yeni açılan tesislerle rekabet şansının gittikçe
azalması
17. Pazarlama sorununun yüksek olması,
18. Enerji ve doğal gaz fiyatlarının yükselmesi,
19. Maden kaynaklarının özelleştirilmesi ve yabancılara satılması
20. Yatırımcıların çok iyi fizibilitelere para yatırmaması,
21. Mühendislik hizmetlerinin öneminin yeterince kavranamaması,
22. İnsan kaynağına yatırım eksikliği,
23. Maliyet muhasebesi düşüncesinin birkaç işletme dışında uygulanmaması,
24. Genel muhasebe kayıtlarının hala, sadece bankadan kredi almak veya vergi miktarını
ayarlamak olarak algılanması,
25. Yasa ve yönetmeliklerin iyi takip edilmemesi,
26. Sanayideki fiziki alt yapının halen tam olarak oluşturulamaması,
27. Bölgenin ve Elazığ’ın pazarı ve hammaddeye (Doğal hammaddede kaynakları hariç)
uzak oluşu ve buna bağlı olarak nakliye maliyetinin iki kez toplam maliyette
eklenmesi,
28. Özellikle ihracata yönelik üretim düşünüldüğünde, limanlara uzaklık,
29. Büyük sermaye birikimlerinin olmaması çok ortaklı bir yapının yürümesinde
yasalardaki boşlukların küçük pay sahiplerini koruyamamasıdır,
30. Sanayi kültürü eksikliği,
31. Küresel ekonomik krizler ve çevresel faktörler,
32. Dünyada kotaların kalkması dolayısıyla Çin’in oluşturduğu haksız rekabet ortamı,
33. İhracat benzerliği bulunan ülkelerin (Asya ülkeleri) maliyet avantajı,
34. Uluslararası rekabetin artması.
VI. Elazığ’ın Kırsal ve Kentsel Kalkınmasında İşlev Gösterecek Projeler
1. HAZAR YERLİ MAKİNE ÜRETİM PROJESİ: Hali hazırda prototipleri hazır
olan bu projede, reklam dijital baskı ve savunma sanayi sektöründe ilk 5 yılında
%86 yerlilikle yazılım üretim ve yedek parça temini hedeflenmektedir.
a. HAZAR ALEV GİZLEYEN ÜRETİM MAKİNESİ
b. HAZAR SİLAH KUNDAĞI İŞLEME MAKİNESİ
c. 5 EKESENLİ CNC KESİM MAKİNESİ
Bu makinelerin rakiplerinden 1/10 daha uygun maliyetli olması üretim
karlılığını ve pazar popülerliğini arttırmaktadır. Ülkemizden yaklaşık bir yıl
içerisinde 800 milyon dolar civarında bir meblağ dışarı çıkmaktadır. Bu
projedeki teknik ekip tamamı ile ilimizde hizmet vermeye hazırdır.
2. HAZAR İNDİGO BASKI VE KESİM MAKİNA İMALATI: Tüm dijital görsel
baskı ambalaj ve reklam materyallerini yapan Hazar İndigo Baskı ve Kesim
Makinamız %70 yerlilikle üretime hazırdır.
3. Esnaf -Sanatkârlar ve Üreticinin Desteklenmesi: İlimizde TÜİK kayıtlarına göre
15 bin civarında esnaf, sanatkar, tacir, üretici ve tüccar bulunmakta il ekonomi ve
sanayisi için çok büyük bir değer olan ve yaklaşık 150 bin insanımızın yaşamını
idame ettirmesine vesile olan bu kitlenin korunması için, Ulusal Marketler
Zincirlerinin mantar gibi artmasına sınırlama getirilmesi, Belediye Hizmet ve Mal
Alımlarının Elazığ’dan yapılması,
4. İlimizin Üzüm, Tarım ve Mermer üreticiliğine ile raf ürünü yönelik teşviklerin
arttırılması, “Modernizasyon ve kapasite artırımının” teşvik kapsamına alınması.
5. Bedelsiz Arsa: Elâzığ belediyesinin İmar Komisyonu kararı alarak, ilgili bakanlık,
kurum, kuruluşlar (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, TOKİ, Milli
Emlak, Milli Arsa Ofisi, Fırat Üniversitesi) ile ortak arsa üretip, yatırımcılara
tahsis edilmesi,
6. Nakliye ve Ulaşım: Elazığ’da üretilen mal ve hizmetlerin nakliye ile ulaşımının
teşvik kapsamına alınması.
7. Elâzığ Çağrı İhtisas Sanayi Bölgesi: Emek yoğun sektörlerden biri olan Çağrı
Merkezleri’nin en önemli maliyet kalemleri personel ve enerjidir. Elazığ’da
OSB’lerde yapılacak yatırımlar en fazla desteğin sağlandığı 6. Bölge
Desteklerinden istifade etmektedir. Türkiye’de bir ilk olarak, Elazığ’da kurulacak
olan Elazığ Çağrı İhtisas Sanayi Bölgesi başta Doğu ve Güneydoğu olmak üzere
ülkemizdeki tüm kurulu çağrı merkezlerinin ilgisini çekecek ve burada yer almak
için yoğun bir mücadele verilecektir. Bölgesel ve Türkiye genelinden 15 ayrı Çağrı
Merkezi Elazığ Çağrı Merkezinin OSB’de faaliyet göstermesi, İlk 5 yılın sonunda
Merkezdeki hizmet veren firma sayısının 25 olarak planlanması ve 5 yıl sonundaki
merkezin istihdam sayısının 15 bine yükselmesinin hedeflenmesi.
8. Makine Kimya Enstitüsünün Fabrikalarından birinin veya YEDEK PARÇA
ÜRETİMLERİ YAPAN FABRİKALARINDAN BİRİNİN Elazığ’da açılması,
9. Çalışmaları sürdürülen Harput Organize Sanayi Bölgesi çalışmaları
hızlandırılmalı, Yurtbaşı/Yazıkonak mevcut Elâzığ Organize Sanayi Bölgesi ve
Havalimanı ile doğrudan karayolu bağlantısının kurulmalı, Harput ve Elâzığ
Organize Sanayi Bölgelerinin Elazığ’ın tüm şehir dışı istikametleri ile karayolu
bağlantısı sağlanmalıdır.
Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi
10. Kovancılar Karma OSB’nin ivedilikle kurulması sağlanmalıdır.
11. Kovancılar Yarımca Bölgesinde mermer OSB Bölgesi ihdas edilmelidir.
12. Teşvik unsurları artırılmalıdır.
13. İhracat çeşitliliği artırılmalı, ihracat sanayi kuruluşlarımız için vazgeçilmez bir
hedef haline getirilmelidir.
14. İhracat çeşitliliği sağlanmalıdır. İlimizde sanayi; döküm, madencilik, tekstil
dokuma, yapı malzemeleri gibi alanlarda kümelenmiştir. Diğer sektörler de
sektörel kümelenmenin önünü açacak rol model olacak kurumsallaşmış tesislerin
ve sanayi kuruluşlarının ilimize kazandırılması hedef haline getirilmelidir.
15. Baskil Gıda OSB Kurulmalıdır. Fırat Havzası kayısı üretiminin yaklaşık %20 sinin
Baskil ilçemizden karşılanmasına karşılık başta ulaşım sorunu ve şehirlerarası
güzergâh irtibatlarının sağlanmamış olması nedeniyle ilimiz ekonomisine yeterli
katkıyı sağlayamamaktadır. İlk etapta Elâzığ Baskil Karayolu bölünmüş yol haline
getirilmelidir. Devamında ulaşım başlığındaki ilgili ve bağlantılı projeler hayata
geçirilmelidir. Bugün Kayısı ihracatının ilimiz ihracat payı yok denecek
düzeydedir. Benzer durum Alabalık üretimi için de söz konusudur ilimizin,
ülkemiz toplam alabalık üretimi içerisindeki payı %24 iken toplam ihracat
içerisindeki payı % 1 gibi son derece düşük düzeydedir. Kayısı da olduğu gibi
Alabalık üretim yerleri için ulaşım sorunu nedeniyle üretim komşu ilimizin
ihracatına yönelmektedir. Bu sektörlerdeki tesis sahaları için Keban Ağın
arasındaki engebesiz alanlar değerlendirilmelidir. Burada tesisleşme için küçük
ölçekli ağırlıklı olarak Alabalık işleme tesislerini bünyesinde barındıracak OSB
SAHASI oluşturulmalıdır.
16. İlimizde ilk beş yüz ve bin sanayi kuruluşları arasında yer alan büyük ölçekli
sanayi kuruluşlarına ait tesisler bulunmaktadır. Kurumsal model oluşturması
bakımından bu sanayi kuruluşlarının deneyimlerinden ve yol haritalarından
yararlanılmalıdır.
17. Sanayicimizin ufkunu açacak uluslararası fuar organizasyonları ve gezi imkanları
artırılmalıdır.
18. Sermaye birleşmeleri ve ortaklık kültürü oluşturulmalıdır.
19. E-Ticaret gerçeğinden hareketle bu alana yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
20. Yerel sanayiciler üretim deneylerini paylaşmalı, veri ambarları oluşturulmalı ve
sanayici ve üreticinin istifadesine sunulmalıdır.
21. Mermer İşletme Sanayi kurulmalıdır (mermer karo, süs eşyaları, mermer atıkları
değerlendirme tesisleri)
22. Sebze İşleme ve Paketleme Tesisi, Şoklama Tesisleri yapılmalıdır.
23. Karakoçan tarafına Süt Ürünleri İşleme Tesisi kurulmalıdır.
24. Karaçor bölgesine Salça ve Kuru Sebze Tesisi kurulmalıdır.
25. Hidrofil Pamuk ve Sargı Bezi üretimi yapılmalıdır.
26. Cam Mozaik İmalat tesisleri kurulmalıdır.
27. Üniversite-Sanayi Koordinasyon Bürosu kurulmalıdır.
28. “Yeni Teşvik Yasası” düzenlemesinde, sadece OSB değil, şehrin tamamı 6. Bölge
teşviklerinden yararlanmalıdır.
29. Tekstil ve konfeksiyon sektöründe yeni girişimcilerin küçük sermayeler ile bu
piyasaya girişlerinin destekleyecek projeler üretilmelidir.
30. Tekstil ve konfeksiyon sektöründe faaliyet gösteren bölge firmalarımıza; katma
değeri daha yüksek üretim ve markalaşma konu başlıklarındaki proje çağrıları
üzerinden tekstil üretimi, tekstil kimyasalları ve makineleri ve Ar-Ge
faaliyetlerinin doğrudan hibe destekleri verilerek sektörün bilgi teknolojilerinin
kullanım yetenekleri artırılmalı ve yaygınlaştırılmalıdır.
31. NFC Etiketi Gömülü Akıllı Tekstiller Projesi: Tekstil endüstrimiz belirgin bir
şekilde yeni bir çağa, “akıllı ve akıllı tekstiller” çağına doğru ilerliyor. Akıllı ve
akıllı tekstiller arasında önemli bir fark vardır. Akıllı tekstiller veya malzemeler,
çevresel koşulları veya uyaranları hisseden veya algılayabilen malzeme ve yapılar
olarak tanımlanabilirken, akıllı tekstiller, çevresel koşulları veya uyaranları
yalnızca algılamakla kalmayıp aynı zamanda tepki veren tekstil yapıları olarak
tanımlanabilir. Bu uyaranlar ve tepkiler, termal, kimyasal, mekanik, elektriksel,
manyetik veya başka bir kaynaktan olabilir. Giysilerin üzerine yerleştirilen RFID
etiketleri, nasıl yapılacağı, ütüleneceği, düğme, yıkanacağı ve paketleneceği
hakkında bilgiler içerir. Radyo frekansı kullanarak tek tek nesnelerin otomatik
olarak tanınması için bir yöntemdir.
32. Kesim Departmanında İnsan-Robot Teknolojisi İş birliği Projesi: Kumaşın
otomasyon sistemler ve robotlar tarafından kesim masasına yayılması, minimum
düzeyde insan etkileşimi kullanılarak, lazer sistemleri ile kesim işlemini
tamamlamak.
33. Robotik Kalite Kontrol Projesi: Müşteri gereksinimlerini karşılamak için nihai
ürün, müşteriye teslim edilmeden önce, belirlenmiş belirli kalite kriterlerini
karşılamalıdır. Bu kalite standartları, ürünün vücut ölçülerinin doğruluğu, kumaşın
kalitesi, üretim işlemleri gibi kriterleri içerir. Günümüzde kalite kontrol insanlar
tarafından yapılmaktadır ancak bu bazen yanlış sonuçlara neden olmaktadır. Kalite
kontrol sürecini hızlandırmak, başarısını artırmak ve üretimle ilgili verileri düzenli
olarak toplamak için bilgisayar destekli kalite kontrol sistemleri kurulmalıdır.
34. Boyahane Otomasyon Sistemi Projesi: Boyarmadde ve kimyasal dozajlama, tartım,
çözme ve dağıtma hatları, tuz ve soda karıştırma depolama ve dağıtma
sistemlerinden oluşmaktadır.
35. Demir Cevherinden Mini Yüksek Fırınla Demir Üretimi, Kendi Yerinde Üretim
Projesi: Elâzığ, Malatya ve Sivas bölgeleri demir cevheri açısından zengin bölgeler
olup, buralarda çıkartılan demir cevherleri İskenderun, Karabük ve Ereğli demir
çelik fabrikalarına gönderilmektedir. Önerdiğimiz projemizde bu cevherlerin bir
kısmı bölgede kalarak kendi bölgesinde demir-çelik üretiminin yapılması
sağlanacaktır. Şöyle ki; yüksek fırın benzeri ancak yüksek fırına göre oldukça
düşük kapasiteli, fırın boyu 15 metre olan, saate 20-30 ton üretim yapacak bir fırın
kurulmalıdır. Bu fırında demir cevheri indirgenip pik demir ve çelik üretimi
sağlanmalı ve elde edilen ürünler hem Elâzığ hem de Türkiye’deki diğer döküm
fabrikalarına satılmalıdır.
36. Savunma sanayine yönelik ürünler yüksek katma değerli ürünlerdir. Bu ürünlerin
belirli bir kısmı döküm sektörüyle ilgilidir. Bu bakımdan ivedilikle gerek savunma
sanayi müsteşarlığı gerekse savunma sanayinde çalışan firmalarla görüşülmeli ve
hedef ürünler belirlenmelidir. Bunun için gerek hükümet yetkililerinin gerekse
sektörde çalışan il dışındaki özel firmaların katılacağı toplantıların yapılması
büyük önem arz etmektedir.
37. Sağlık sektörü her zaman önemini korumuş ve güncel olan sektörlerden biridir. Bu
sektörde kullanılan ürünlerin içinde döküm ürünleri de bulunmaktadır. Paslanmaz
çelik en önemli ürünlerin başında gelmektedir. Paslanmaz çelik döküm haliyle
olduğu gibi, haddelenmiş mamul olarak da oldukça önem arz etmektedir. Bu
bakımdan döküme ilave olarak, büyük olmayan, belirli ölçekli haddeleme üniteleri
kurulumuyla sektöre üretim yapılabilir.
38. Fırat Üniversitesi iş birliği: Fırat Üniversitesi’nin Mühendislik ve Teknoloji
Fakültesindeki ilgili bölümler döküm sektörü için kalitenin arttırılması ve
otomasyona dayalı üretim yapılması adına önemli bir fırsattır. Döküm sektörü
Metalurji, Elektrik-Elekronik, Yazılım, Mekatronik ve Makine mühendisliğini
ilgilendiren bir sektör olup, ilgili tüm bölümler Fırat Üniversitesi bünyesinde
bulunmaktadır. İlgili bölümlerle diyalog halinde olunmalı, dökümhanelerde
yaşanılan sorunlara çözüm üretilmesi ya da mevcut durumu daha ilerilere taşıma
adına lisans üstü çalışmalara konular verilmelidir. Bunun için üniversite-sanayi iş
birliği toplantıları yapılmalı ve bu husus canlı tutulmalıdır.
39. Yeni Nesil Dökümhanelerin Kurulması: Ülke genelinde faaliyet gösterecek yeni
kurulan dökümhaneler çağın gerektirdiği biçimde seri üretime uygun, zamandan ve
işçilikten tasarruf edecek şekilde kurulmaktadır. Dolaysıyla geleneksel üretim
anlayışıyla üretime devam edilmesi durumunda mevcut fabrikalar yeni nesil
fabrikalarla yarışamayacak hale gelebilir. Bu durum işletmelerin kapanmasıyla
sonuçlanabilir. Bu nedenle mevcut dökümhaneler çağın gerekleri doğrultusunda
üretim hızlarını arttırma ve maliyeti düşürücü tedbirleri almalıdırlar.
40. Otomasyona Dayalı üretim: Dökümhaneler çalışma şartlarının ağır olduğu
ortamlar olup, mümkün mertebe insana dayalı çalışma koşullarının elimine
edilmesi gerekir. Bu bakımdan robotik sistemler ve otomasyona dayalı üretim
hatlarının kurulumu söz konusudur. Bunun için firmaların şimdiden planlama
yapması gerekmektedir.
41. Tekstil ve deri işleme makinaları imalatı tesisi,
42. Shrink ambalaj ve çeşitli kaynak makinaları tesisi,
43. Kriko esaslı sabit kaldırıcı cihazlar üretimi,
44. Genel ve özel amaçlı makinalar yedek parça imalatı tesisi,
45. Otomotiv parçaları üretim tesisi.
46. Beton kiremit imalatı tesisi,
47. Su şişeleme tesisi,
48. Sulama ekipmanları üretim tesisi,
49. Kraft torba kağıdı üretim tesisi,
50. Teneke kutu üretim tesisi,
51. Cam mozaik üretim tesisi.
52. Üretim Tesislerine bürokratik ve ekonomik destekler verilmesi, sektörel
yatırımların ve üretimlerin her boyutu ile desteklenmesi,
a. Orcik, Pekmez, Pestil, Bal ve Reçel Üretim Tesisi,
b. Turşu, Sirke, Salça, Ketçap Üretim Tesisi,
c. Meyve ve Sebze Kurutma ve Paketleme Tesisi,
d. Gezin Fasulye, Nohut, Erişte, Tarhana, Kurut ve Bakliyat İşleme ve
Paketleme Tesisi,
e. Aromatik ve Bitkisel Meyve ve Çay İşleme ve Paketleme Tesisi,
f. Meyve suyu (Üzüm, Karadut, Kayısı, Elma, Çilek) İşleme ve Paketleme
Üretim Tesisi,
g. Üzüm –Kayısı Suyu ve Entegre İşleme Tesisi,
h. Meyve ve Sebze İşleme ve Kurutma Tesisi,
i. Karaçalı Suyu İşleme ve Paketleme Tesisi,
Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi
j. Kanatlı Hayvan Kesimhane gibi işleme ve paketleme tesislerinin
kurulması,
k. Pellet Üretim Tesisi (Enerji Hammaddesi ile Ağaç sanayi hammaddesi),
l. Likid Oksijen Üretim Tesisi,
m. Kaldırım Taşı, Bordür Taşı, Çit Betonu, Beton Boru ve Beton Elemanları
Tesisi,
n. Bot, Ayakkabı, Çanta, Lastik Eldiven, Bere, PVC tabanlı vana vb Üretim
Tesisi,
o. Park ve Bahçe Oyun Gurupları,
p. Kauçuk Tabanlı zemin kaplamaları Üretim Tesisi,
q. Logar Kapakları, Yön Levhaları,
r. Çöp Konteynırları, Demir ve Demir Dışı Metaller İmalat Üretim Tesisi,
s. Tıbbi Tekstil Ürünleri Üretim Tesisi,
t. Lisanslı Depolar (en az 10 Adet),
u. Protoksit Di Azot (Narkoz) Gazı Üretim Tesisi,
v. Mobilya Aksesuarları (Kapı, Kol, Düğme Vb) Üretim Tesisi,
w. Güneş Paneli Üretim Tesisi,
x. Konfeksiyon (Çorap, Penye, Gömlek, Tulum Vb) Üretim Tesisi,
y. Seramik Üretim Tesisi (Yer Ve Duvar Kaplama Seramikleri),
z. Sakat Arabaları Ve Engellilere Yönelik Ürünlerin Üretimi gibi çeşitli
işleme ve üretim tesislerinin kurulması.
aa. Tekstil Dokuma ve Boyama Entegre Tesisi,
53. Üretim Tesislerine bürokratik ve ekonomik destekler verilmesi, sektörel
yatırımların ve üretimlerin her boyutu ile desteklenmesi,
a. Giyim ve Dokuma Fabrikası,
b. Konserve Meyve Sebze Fabrikası,
c. Yem Fabrikası,
d. Un Fabrikası,
Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi
e. Deri Fabrikası,
f. Oyuncak Fabrikası,
g. Ampül ve Elektrik Teçhizat Fabrikası,
h. İlaç Üretim Fabrikaları,
i. Halı Fabrikaları,
j. Plastik Şişe Fabrikası,
k. Kimyasal Madde Üretim Tesisleri,
l. Lastik Üretim Fabrikası,
m. Otomobil Yedek Parça Üretim Fabrikası,
n. Seramik Fayans Üretim Tesisleri,
o. İplik Fabrikası,
p. Sabun ve Deterjan Fabrikası,
q. Elâzığ Krom Çelik Fabrikası.
54. Bugün hiçbir kuruluşun elinde, Elazığ’daki hazineye ait arsaların kullanım
amaçlarına göre parselasyon çalışmasının yapıldığını gösteren bir harita yoktur.
Milli Emlak Müdürlüğü, bedelsiz verilecek hazine arsasını yatırımcının bulmasını
ve müracaat etmesini istemektedir. Yatırımcı uzun araştırmalar neticesinde
bedelsiz arsa bulsa bile, bürokratik işlemlerin çokluğu ve yaşanan zorlu süreç
yatırımcının caymasına ve yatırımdan vazgeçmesine neden olmaktadır.
Milletvekillerinden beklentimiz, konunun takipçisi olmaları, yasal ve bürokratik
engellerin bir an önce azaltılması ve ortadan kaldırılması
55. Yeni yatırım yapacak, yatırımını büyütecek, ihracat yapacak işletmeler ve
yatırımcılar tarafından FKA’ya bugüne kadar yüzlerce proje teklifi sunulmuş
olmasına rağmen, Ajans bütçe imkanları doğrultusunda bu taleplerin ancak yüzde
7-10’unu karşılayabilmiştir. Ajansların “Tek Adım Yatırım Danışma Ofisi” gibi
çok önemli bir hizmet sunumu yapması ve aynı zamanda da talepleri
karşılayabilecek yeterli kaynağa sahip olması gerekmektedir. Bu konunun mutlaka
ele alınması ve Milletvekillerimizce gereğinin yapılması
56. Fırat üniversitesi, bölgedeki ilgili üniversiteler, uluslararası üniversiteler ve
Kandilli Rasathanesi ile iş birliği yaparak, ULUSLARARASI HARPUT
RASATHANESİNİN Elâzığ’a kurulması,
57. Devlet Demiryolları Güzergahının Değiştirilmesi sağlanmalıdır. Hankendi Beldesi
yakınından ayrılacak yeni güzergâh, şehir merkezine girmeden, Meryem Dağı
arkasından, Yukarı Demirtaş – Yalınız Köyleri arasından geçmeli, Yemişlik Köyü
civarından geçecek ve Gümüşkavak Mahallesinde eski güzergahına dahil
olmalıdır.
58. ELAZIĞ İŞ ADAMI İLE EL ELE, ELAZIĞ BÜROKRATI İLE EL ELE adı
verilecek uluslararası organizasyonlar yapılması, Elazığlı Bürokrat ve İş adamları
ilimize davet edilerek şehrin geleceğinin konuşulması,
59. Yıkılıp yok olan Azot Gübre Sanayinin geri getirilmesi
60. Sodyum biKromat tesisinin geri getirilmesi
61. Kapatılan Kurşun Çinko tesisinin yeniden çalışması
62. Leonartit gübre tesisinin acilen kurulması
63. Güneş enerjisinin kurulma işlemlerinin kolaylaştırılarak yaygın hale getirilmesi
64. Üniversite yatırımcı iş birliğinin kurulması
65. Jeopolitik konumu ile bölgenin geçiş kapısı durumunda olan Elazığ’da, tüm
bölgenin ekonomik gelişmişliğine ve şehrimizin gelişim ve istihdamına önemli
katkı sağlayacak olan “ELAZIĞ DDY LOJİSTİK MERKEZİ PROJESİ” yapılması
66. Kalkınma Ajansları, Avrupa Birliği, TÜBİTAK ve Bakanlıklar gibi tarafından
yerel yönetimler, sivil toplum örgütleri, üniversiteler, kamu kurumları, odalar ve
borsalar, işletmeler ve ilgili diğer kuruluşlar ile iş birliği yapacak, ilin ve bölgenin
gelecek stratejilerine destek olacak
YEREL KALKINMA VE REKABETENSTİTÜSÜ’nün kurulması,
67. Çeşitli Kooperatiflerin kurulması ve Kooperatifçiliğin özendirilmesi (Yatırım,
Pazarlama, Pazar Geliştirme ve Dağıtım Kooperatifi, Tarım, Hayvancılık, Su
Ürünleri Yetiştirme ve Üretim Kooperatifi, Turizm, Tanıtma ve Yatırım
Kooperatifi, Elazığ Kalkınma ve İstihdam Kooperatifi, Gıda, Yöresel Ürünler
Üretim ve Markalaşma Kooperatifi, Dokuma, Tekstil, El Sanatları ve İş Geliştirme
Üretim Kooperatifi, Enerji ve Doğal Kaynaklar Üretim Kooperatifi, Sağlık Üretim
Kooperatifi, Eğitim ve Teknoloji Üretim Kooperatifi, AR-GE, Makro ve Mikro
Yatırımlar Kooperatifi gibi.)