Hal Yasası ile ülkedeki sebze ve meyvelerin kontrolünün yapılarak kriterlere uygun bir şekilde tüketiciye ulaşmasının sağlanacağını kaydeden Ramazan Ayhan, yasa ile fahiş fiyat artışlarının dijital künye ile takip edileceğini belirtti.
ÖZEL HABER: GÜLÇİN TURGUT
Vatandaşın isyan ettiği sebze- meyve fiyatlarını düşürecek olan Hal Yasası kanuna ilişkin açıklamalarda bulunan Teknik Ziraat Danışmanı, Bitki Koruma ve Besleme Uzmanı Ramazan Ayhan; sebze ve meyve fiyatlarında istikrarı sağlamak için ‘Yeni Hal Yasası’ çıkması gerektiğini belirtti.
“Üretici para kazanamıyor. Tüketici yüksek fiyattan alıyor. Hem üretici hem de tüketici mağdur.” diyen Ramazan Ayhan, yeni yasayla fahiş fiyatların önüne geçileceğini kaydetti. Kanun yürürlüğe girmesi ile zincir marketlerin tarladan ürün almasının da önüne geçileceğine dikkat çeken Ayhan, bütün ürünlerin halde dijital ortamda kayıt altına alındıktan sonra piyasaya sürüleceğini belirtti. Böylece fahiş fiyatın hangi aşamalarda meydana geldiğinin ortaya çıkacağını söyleyen Ayhan, buna göre yeni cezalar belirleneceğini kaydetti.
ARACILAR YÜZÜNDEN FAHİŞ FİYATLAR
Yasa yürürlüğe girmediği müddetçe ise fiyatların aracılar yüzünden yüksek olacağını ve tüketicileri mağdur etmeye devam edeceğine vurgu yapan Teknik Ziraat Danışmanı, Bitki Koruma ve Besleme Uzmanı Ramazan Ayhan; “Köylünün para kazanamaması durumu üzerine ortaya çıkan ve köylünün ürününün değerini yitirmemesi için yeni hal yasasının tam anlamıyla işleyiş halinde olması gerekiyor. Köylü ürününü ucuza sattığı halde neden vatandaşın sofrasına ürün pahalıya geliyor? Yasanın uygulanması gerekiyor.” dedi.
DENETİMDE SAĞLAM ZEMİN OLUŞTURULMUŞ OLUR
Hal Yasası ile marketler tarladan yok pahasına ürün alıp depolarda saklayarak fahiş fiyatla satamayacaklarını kaydeden Ayhan; “Ürün satılırken mutlaka kendisinin sattığına dair bir dekont olmuş olacak. Barkotlarda ürünün kimden, kaça ve ne kadara satıldığı belirlenmiş olacak. Dekont sistemi ile ürün kimden, ne kadara ve alındığına dair kesin bir bilgi olmuş olur ve denetimde sağlam zemin oluşturulmuş olur” diye konuştu.
ÜRETİM VE PAZARLAMA HİZMETLERİNE İHTİYAÇ DUYULMAKTA
Analitik olarak planlanmış üretim ve pazarlama hizmetlerine ihtiyaç duyulduğunu belirten Ayhan; “Rekabet üstünlüğünü sağlamak için piyasa ihtiyaçlarına hızla cevap verebilen, kaliteli, katma değeri yüksek, sürdürülebilir, analitik olarak planlanmış üretim ve pazarlama hizmetlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Tarım sektörü bu yönüyle ülkemizde ekonomik açıdan stratejik bir konuma sahiptir.”dedi.
YENİ HAL YASASI MUTLAKA YÜRÜRLÜĞE GİRMELİ
Üretici, tüketici ve toptancıyı dikkate alacak bir Hal Yasası’nın yürürlüğe girmesi gerektiğini vurgulayan Ramazan Ayhan; “Tarım sektörü içerisinde ise alt sektörlerden biri olan yaş meyve-sebze; sahip olduğu pazar payı, arz zincirinde yer alan çok sayıdaki aktör ve iç-dış pazarda sahip olunan tüketici kitlesi nedeniyle küresel rekabet üstünlüğü açısından değer yaratmaktadır. Yaş meyve-sebze sektöründe pazarlamaya yönelik çeşitli kanallar olup, genellikle toptancı halleri tercih edilmektedir. Kalite standartlarına, gıda güvenliğine ve serbest rekabet koşullarına uygun şekilde yaş meyve-sebze satışının ve dağıtımının gerçekleştirildiği toptancı hallerinde, üretici ve tüketiciyi korumaya yönelik en uygun pazarlama koşullarının oluşturulması için çalışılmaktadır. Bu durumda yeni hal yasası mutlaka yürürlüğe girmeli” şeklinde konuştu.
“YASA BİRÇOK ROLÜ ÜSTLENMEKTEDİR”
Yeni Hal Yasasının, ürünlerin kaliteli ve hızlı dağıtımının gerçekleştirilmesi gibi rolleri üstlendiğini ile getiren Ayhan; “Belediyelere gelir sağlanması, istihdam alanları yaratılması, dış ticaret faaliyetleriyle döviz elde edilmesi, ürünlerin kaliteli ve hızlı dağıtımının gerçekleştirilmesi gibi rolleri üstlenmektedir.” ifadelerini kullandı.
HER ÜRÜNÜN BİR DİJİTAL KÜNYESİ OLACAK
Hal Yasasıyla takip sürecinin sağlıklı yürütülebilmesi için dijital künye uygulaması hayata geçirileceğini söyleyen Ayhan; “Sahip olunan rollerin güçlendirilmesi ve rekabet gücünün artırılması amacına yönelik olarak kayıt dışılığı engellemek üzere Türkiye’de 11.03.2010 tarihli ve 5957 sayılı kanun ile Hal Kayıt Sistemi kurulmuştur. Ancak, bu hal yasasının devamında komisyonculuğun düzenlenmesine yönelik yeni bir hal yasası planlanmaktadır. Meyve-sebze çeşidinin çok olması, yaş sebze ve meyve fiyatlarındaki artış ve üretecinin gelir kaybı, yıllardan beri ihmal edilen Hal Yasa değişikliğinin yeniden gündeme taşınmasına neden olmuştur.”dedi.
FİYAT ARTIŞLARI TEK TEK KAYDEDİLECEK
Dijital künyede fiyat artışları tek tek kaydedileceğini belirten Ayhan, “Hal yasasıyla takip sürecinin sağlıklı yürütülebilmesi için dijital künye uygulaması hayata geçirilecek. Yeni Hal Yasası ile her ürünün bir dijital künyesi olacak. Künyeye üründeki fiyat artışları tek tek kaydedilecek. Böylece fahiş fiyatın hangi aşamalarda meydana geldiği ortaya çıkacak.” şeklinde konuştu.
KARABORSACILIĞA, YENİ CEZALAR BELİRLENECEK
Bütün ürünlerin hale geldiği, orada fiyatlandığı ve bütün süreci takip edebileceğimiz bir sistem çalışmasının olması gerektiğini söyleyen Ramazan Ayhan, “Bu aşamaları takip edemediğimiz zaman fiyatların nerelerde anormalleştiği, nerelerde haksız kazançlar ilave edildiğini de anlamamız mümkün değildir. En mühim adım, hallerde ki yer tahsisinde atıldı. Bir işletmenin, hallerde birden fazla alanı olmayacak. Hallerde bir kişinin birden fazla işletmesi olduğunda farklı sonuçlar çıkıyor. Kardeşi, amcası, aile boyu işletmecilik yapıyorlar. Kimseye fırsat vermiyorlar. Tekel oluşması fiyatları etkiliyor. Tekel oluşması önlenecek. Üretici kooperatifleri için en az % 30 alan tahsisi arttırılacak ve yeni haller açılacak”dedi.