Dinç, 6 Şubat’ta yaşanan asrın felaketi sonrası 100 Binin üzerinde Elazığ’ın göç aldığını belirterek, şehrin kalkınması için göçle gelen insanların Elazığ’da kalmasını sağlamak adına tüm siyasi partilere, kamu kurumlarına ve aday adaylarına çağrıda bulundu. “2020 depreminden sonra kaybettiğimiz ümitlerimiz tekrar yeşerdi.” diyen Avukat Aziz Dinç; “Aday Aday kardeşlerim bu şehre sevdamız var ise hizmet etmek istiyorsak işte fırsat. İlk önceliğimiz bu olması gerekir.” dedi.
ÖZEL HABER: GÜLÇİN TURGUT
Gazetemiz Köşe Yazarlarından Ak Parti Aday Adayı Avukat Aziz Dinç, yaptığı açıklamada Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve yüzyılın en büyük felaketi olarak tüm dünya tarafından kabul edilen depremler sonrasında Elazığ’ın 100 binin üzerinde göç aldığını belirterek, bu durumu Elazığ adına büyük şans olarak nitelendirdi. Şehrin kalkınması için göçle gelen insanların Elazığ’da kalmasını sağlamak adına tüm siyasi partileri, kamu kurumlarının ve aday adaylarını aksiyon almaya davet eden Aziz Dinç; “Tabiri caiz ise bir göz isterken, iki göze kavuştuk. Şehrimizin kalkınması ve gelişmesi için son şansımız. İçinde bulunduğumuz koşullarda başkada imkânımız da yok.” diye konuştu.
* 2015 ÖNGÖRÜSÜNÜN ÇOK UZAĞINDA KALDIK
Elazığ’ın son yarım yüz yılda dört büyük göç dalgasıyla karşı karşıya kaldığını belirten Avukat Aziz Dinç,
“Elazığ nüfusu 31 Aralık 1990 tarihi itibari TUİK tarafından 498.225 olarak açıklanırken, 31 Aralık 2022 tarihi itibari ile ise bu rakamın 591.497’ye yükseldiği belirtildi. Otuz iki yıllık nüfus oranına bakıldığında, ciddi bir nüfus artışını olmadığı gözlemlenmektedir. TUİK 1992 yıllında yayınlamış olduğu bir çalışmada, nüfus hareketliği göz önüne alınarak Elazığ'ın 2015 yılındaki nüfusunun 850 bin bandında olacağı öngörülmüştü. Son sayım sonuçları dikkate alındığında öngörülen rakamın çok uzağında kaldığımız açıktır. Bunu birçok nedeni vardır. Bu nedenleri bu köşemde yıllardır dile getirmekteyim. En önemli nedenlerden biri göçtür. Şehrimiz son yarım yüz yılda dört büyük göç dalgasıyla karşı karşıya kalmıştır. Burada göz önüne alınması gereken husus göçün karşılıklı olmasıdır.” dedi.
NİTELİKSİZ GÖÇÜN NEDENLERİ
Göçün nedenlerini sıralayan Avukat Aziz Dinç, “Yani nitelikli göç verdiğimiz kadar, niteliksiz göç almışız.
Bu göçler;
*1970 yıllarda yaşanan Keban Barajı göçü,
*1990 yıllarda başlayan terör göçü,
*2010 yılında sonra çevre ülkelerden gelen savaş göçü,
*Son yıllarda yaşanan depremler nedeniyle, deprem göç,
Üç göçle ilgili daha önce bu köşede birçok kez yazı yazdım.
Bu gün deprem göçleri ve bunların nasıl şansa döndürebileceğimiz konusunu değerlendireceğim.
Göç insanların bir yerden başka bir yere yerleşme amacıyla yaptıkları yer değişimidir.
Göçün başlıca nedenleri şunlardır;
*İşsizlik
*Güvenlik Sorunu (savaş, terör, töre, cinayet)
*İklim
*Eğitim
*Sağlık
*Yüzey Şekilleri
*Ekonomik Faaliyetler (hayvancılık, tarım, sanayi, ticaret, turizm vb.)
*Doğal Afetler (su, deprem, heyelan, erozyon)
*Atama”
*GÖÇÜN SONUÇLARI
“Nihayetinde insanların farklı bir ortama ve kültüre gitmesinin bir takım olumlu ve olumsuz sonuçları da beraberinde götürmektedir.” diyen Dinç, Göçün sonuçlarını sıralarken şu ifadelere yer verdi;
1- Psikolojik ve zihinsel etkiler,
2- Nüfusun yaşlanması ve menşe yerinde artan verimlilik,
3- Ev sahibi yerin ekonomik büyümesi,
4- Varış yerinde zenginleşme veya kültürel tehdit.”
*SÜREÇ İYİ YÖNETİLMEDİĞİ İÇİN GİDENLER GERİ GELMEDİ
Deprem sonrası süreç iyi yönetilmediği için ve yapılan deprem konutlarına rağmen gidenlerin Elazığ’a geri dönmediğine dikkat çeken Dinç; “Bu kısa değerlendirmeler ışığında Elazığ ve Kahramanmaraş depremi sonucu ortaya çıkan tabloyu ve ne yapabiliriz açıklamaya çalışacağım. 24 Ocak 2020 Elazığ depreminden sonra şehrimizden ciddi bir göç başladı. Göç akabinde yapılan açıklamalara göre bu rakamın nüfusun %10-15 e tekabül ettiği dille getirilmişti. Fakat daha sonraki açıklamalarda ise bunun daha fazla olduğu dille getirildi. Deprem sonrası süreç iyi yönetilmediği için yapılan 24.600 deprem konutuna rağmen giden kardeşlerimiz geri gelmedi. Özelikle deprem sonrası merkez mahallelerdeki durum ciddi anlamda endişe verici bir hal aldı. Yıkılan binaların yerine yenilerinin yapılamaması, şehrin dağılması birçok sorunu da birlikte getirdi.”dedi.
*ELAZIĞ’DA BOŞ EV KALMADI
Kahramanmaraş depreminin ardından Elazığ ve ilçelerinin büyük bir göç aldığını belirten Dinç; “Elazığ'dan dışarıya göçler devam eder iken, bölgemizde asrın depremleri meydana geldi.
6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin sonrasında yaklaşık 13.5 milyon nüfusa sahip bölge, 3 milyonu aşan sayıda diğer illere depremzede göçü verdi. Göç alan illerden biride Elazığ oldu. Valiliğin açıklamasına göre, Elazığ'a gelen yaklaşık 40 bin kişi yurtlar, misafirhaneler ve akrabalarının yanında barınıyor. Özelikle üç ilçemize ve şehir merkezine büyük bir göç oldu. Malatya da ciddi sayıda hemşerimiz yaşamaktaydı. Bu kardeşlerimizin tamamına yakını geri döndü. Bu kardeşlerimizi bir kısmı, Kayısı üreticisi olduğundan, kayısı mevsiminde gelip gidiyorlardı. Yapılan açıklamalar ve gözlemlerimiz sonucu 6 şubat depreminden sonra gelen kişi sayısının 100 bin üzerinde olduğunu tahmin ediyorum. Bunun en büyük göstergesi ise boş evin olmaması.” diye konuştu.
* AĞIR HASARLI BİNA SAYISI DİKKATE ALINDIĞINDA ZOR BİR SÜREÇ BİZLERİ BEKLİYOR.
Elazığ’da konut sıkıntısı yaşandığına dikkat çeken Dinç; “Özelikle şehir dışındaki TOKİ konutlarına ilgi yok iken şu anda ev yok ve kiralar 4-5 kat artı. Elazığ’da ciddi konut sıkıntısı yaşanmakta. Ağır hasarlı bina sayısı dikkate alındığında zor bir süreç bizleri bekliyor. Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik koşular ile büyük şehirlerdeki yaşam koşulları ve gayrimenkul kiraları dikkate alındığında, buralardan bu şehirlere göç artık imkansızdır. Burada üzerinde durulması gereken husus bu göçle gelen kardeşlerimizi şehrimizde tutabilecekmiyiz.”şeklinde konuştu.
GÖÇÜ ENGELLEMENİN YOLLARI
Göçü engellemenin yolu olduğunu işaret eden Dinç; Bilimsel araştırmalara göre göçü engellemenin yolu ve sebepleri ortaya koyulmuştur.
Bu sebepler;
1. Sulamalı tarım yaygınlaştırılmalı,
2. Modern tarım yöntemleri yaygınlaştırılmalı.
3. Besi ve ahır hayvancılığı geliştirilmeli.
4. Eğitim -sağlık hizmetleri geliştirilmeli.
5. Tarıma dayalı sanayi kolları kırsal kesime kaydırılmalı.
6. Alt yapı hizmetleri geliştirilmeli (yol ,su, elektrik, haberleşme).
7.Köylere besi ve kümes hayvancılığı ile ilgili destek verilmeli.
8.İş imkânlarının artırılması.
9.Sosyal, kültürel ve sportif vs. faaliyetlerin artırılması.” ifadelerini kullandı
*YAPILMASI GEREKENLER
Yapılacak çalışmalarla göçün engellenebileceğini söyleyen Dinç, neler yapılması konusunda bilgiler vererek, “Ben bu veriler ışığında kendi bilgim ve birikimim ile bu yöreleri çok iyi bilen biri olarak aşağıda belirtiğim konularda yapacağımız çalışmalar sonucu gelen kardeşlerimizin büyük çoğunluğunu şehrimizde tutabiliriz düşüncesindeyim.
*Valilik ve Belediye tarafından deprem mağdurların çoğunlukta olduğu mahallerde psikolojik destek üniteleri kurulmalı,
*Gerek deprem konutlarının bulunduğu yerlerde, gerekse kırsaldaki taşımalı eğitimin yapıldığı yerlerdeki, okulların durumu ve eğitim düzeyi gözden geçirilmeli. Kırsaldaki çocuklarımızın eğitim için şehre gelmeyecek bir ortam sağlamalıyız.
*Özelikle Kaysı Üreticilerine yönelik ilaç ve diğer giderler konusunda destekleme yapılmalı.
*Kaysı üreticilerinin pazar sorunun halledilmesi için Baskil de acilen bir kaysı pazarı oluşturulmalı.
*Kaysı üreticilerinin ve diğer çiftçilerin sorunlarını masa maşında değil, mahalinde gidip inceleyecek Tarım Klinikleri kurmalıyız.” dedi
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Çözüm önerilerde bulunan Dinç, “Altınovalılar Derneniğin çalışmalarında bunu uzun uzadiye açıklamıştık.
*Elazığ merkez mahallerinde TOKİ tarafında kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binaların yerine ada bazlı proje başlatılmalı. Çünkü yapım maliyetlerinden dolayı şu anda yıkılan binaların yerine yenileri üç yıldır yapılamıyor.
*Deprem bölgelerinde devletin açıkladığı tedbirlerin süresi en az 2 yılla çıkarılmalı.
*Özelikle Baskil yöremizde en büyük sorunlardan biri olan sulama konusunda ciddi adımlar atılmalı. Bunun için devasa projelere gerek yok. Vatandaş 5 km. mesafeye pompaj usulü ile su götürebiliyor.(Bu konuyu daha sonra değineceğim.)
*Vatandaşa elektrik desteğinden çok güneş panellerinin devlet tarafından kurularak Keban ve Fırat’tan su ihtiyaçları karşılanmalı.
*Özel idare tarafından köylerin alt yapı ve diğer ihtiyaçları daha öncelikli bir şekilde ele alınmalı.
*2023 bütçesinde ayrılan ve çok ivedi olmayan yatırımlara ayrılan paranın izin alınarak bu bölgeye aktırılması gerekir.
*2023 bütçesi kapsamında yapılacak hizmet binalarını ödeneği şehre yatırım için TOKİ ye aktarılmalı.
*Ödenek aktarımları bir kararname ile olur.
*insanların deprem korkusu ve psikolojisinden kurtulması için ağır hasarlı binaların ivedilikle yıkılması gerekir.
*Depremden gelen kardeşlerimize yönelik iş imkanlarının artırılması için bir komite oluşturulmalı.
*Çocuklarımızın müzik, folklör ve diğer sportif faaliyetlere ulaşması için ortamlar sağlanmalı.(BU KONUDA DAHA ÖNCE HAZIRLADIĞIM VE YILLAR ÖNCE VALİLİĞE ARZ ETTİĞİ HARPUT KÜLTÜR EVLERİ PROJESİ) Soran olursa tekrar sunarız.
*Diğer önemli bir konu ise Aksa ve benzeri kuruluşların tek bir yerden hizmet vermesi yerine, çeşitli mahallerde bürolar açması gerekir.
Benim çözüm önerilerim bunlar.” diye konuştu.
*20 YIL ÖNCE YAZDIĞIM KİTAPTA ÇÖZÜMLER DİKKATE ALINMADI
“20 yıl önce şehrimizin sorunları için yazdığım kitap ve çözümler dikkate alınmamıştı.” diyen Avukat Aziz Dinç, “ Şimdi kurtuluş olarak o önerilere sarıldık.(BU KİTABIM ÜZERİNDE ÇALIŞTAYLAR YAPILDI FAKAT BEN ÇAĞRILMADIM. İÇERİĞİ KONUSUNDA BU KÖŞEDE YAZILARIMIZ OLDU.)
ELAZIĞ'IN DEPREM RİSKİ KONUSUNDA YİRMİ YILDIR SÖYLEMEDİK YAZMADIK BİR ŞEY KALMADI AMA KİMSE SÖYLEDİKLERİMİ VE YAZDIKLARIMI DİKKATE ALMADI. 6 ARALIK 2015 TE KENTSEL DÖNÜŞÜM VE ELAZIĞ BAŞLIKLI YAZIM VE 16 HAZİRAN ELAZIĞ İMARI BAŞLIKLI YAZILARIM BUNLARA ÖRNEK. BU KÖŞEDEN VE GAZETEM VASITASIYLA MANŞETTEN FERYAT ETTİM DUYAN OLMADIĞI GİBİ DESTEK VERENDE OLMADI.” dedi.
TÜM SİYASİ PARTİLERE, KAMU KURUMLARINA VE ADAY ADAYLARINA SESLENİYORUM
Şehrin kalkınması ve gelişmesi için “ son şansımız” diyen Avukat Aziz Dinç, Tüm siyasi partilere, kamu kurumlarına ve aday adaylarına seslenerek, “İnşallah bu kez beni dinleyen birileri çıkar. Tüm siyasi partilere, kamu kurumlarına ve aday adaylarına sesleniyorum. Göçle gelen kardeşlerimizin Elazığ'da kalmasını sağlamalıyız.Bu şehrin kaderini değiştirecektir. Aday Aday kardeşlerim bu şehre sevdamız var ise bu şehre hizmet etmek istiyor isek işte fırsat. İlk önceliğimiz bu olması gerekir. 2020 depreminden sonra kaybettiğimiz ümitlerimiz, tekrar yeşerdi. Tabiri caiz ise bir göz isterken, iki göze kavuştuk. Şehrimizin kalkınması ve gelişmesi için son şansımız. İçinde bulunduğumuz koşullarda başkada imkânımız da yok. Ben böyle düşünüyorum. Ya siz?” dedi,
